تحفه های چینی چه زمانی دست از سر بازار ایران بر می دارند؟

چین همچنان کابوس تولید کننده گان ایرانی است و در حالیکه مساله واردات کالا به ویژه محصولاتی که در داخل کشور توان تولید آن‌ها وجود دارد، در طی سالهای اخیر به یک معضل جدی برای تولیدکنندگان ایرانی و تجار تبدیل شده است.
 
 کار‌شناسان اقتصادی چین در این راه از بی‌برنامگی و هدفمند نبودن اقدامات برای تولید و عرضه این محصولات به بازار در ایران به خصوص در ۸ سال گذشته بیشترین و بهترین بهره ممکن را برده‌اند، به گونه‌ای که نه تنها بازار جهانی این محصولات را از دست رقبای ایرانی خارج کردند بلکه در پاره‌ای مواقع حتی توانستند محصولاتشان را به خود ایران هم بفروشند.  
 
نتیجه این امر هم واردات فرش چینی، زعفران چینی، صنایع دستی چینی، پسته چینی و خاویار چینیبه ایران است! البته اگر از واردات بی‌رویه کفش، البسه، لوبیا چیتی، کبریت، سنگ قبر وحتی جانماز و... گذر شود.  
 
طبق آمار اتاق بازرگانی ایران در ۱۱ماه سال ۹۱ به میزان ۴۶میلیارد و ۵۰۱میلیون و ۵۳۰هزار دلار از سایر کشورهای جهان کالا به کشور واردات شده است.  
 
 واردات کالا از ۱۵۱ کشورجهان در حالی رخ می‌دهد که در مقابل این حجم واردات، میزان صادرات حدود ۲۹میلیارد دلار بوده است و البته نکته اینجاست که طبق این آمار کشورهای چین، امارات و کره به ترتیبب بیشترین کالا‌ها را به ایران فرستاده‌اند.  
 
از سوی دیگر، بنا بر گزارش‌ها حجم واردات کالاهای اساسی در مهرماه سال گذشته، ۷۳ درصد نسبت به مدت مشابه ماه قبل افزایش یافته است.  
 
 گمرک جمهوری اسلامی ایران در حالی حجم واردات کالاهای اساسی را اندکی بیش از یک میلیارد دلار اعلام کرده که در شهریور ماه سال ۹۲ حدود ۸۴۱ میلیون دلار اقلام اساسی غذایی وارد کشور شده بود.  
 
 
حالا هم خبر رسیده است از این پس به‌جای لباس و فرش ابریشمی، اجناس مصنوعی وارداتی جایگزین می‌شود تا صنف و صنعتی که تا همین ۱۰سال پیش جزو صادرکنندگان بود اکنون به صنعتی شکست‌خورده بدل شود.  
 
افت ۹۰درصدی تولید تخم نوغان که در واقع ماده اولیه اصلی تولید ابریشم محسوب می‌شود به‌معنی نابودی کامل این صنعتاست.  
 
این در حالی است که در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ ایران به دلیل کیفیت بالای تخم نوغان تولیدی از صادرکنندگان این محصول به کشورهای آسیای میانه به‌شمار می‌رفت اما با عرضه تخم نوغان چینی که قیمت کمتری دارد این بازار‌ها در ۱۰سال گذشته از دست رفته و میزان تولید پیله‌تر ابریشم از حدود پنج‌هزارو۵۰۰تن در دهه ۷۰ به حدود ۵۳۵تن و میزان تولید نخ ابریشمی نیز از حدود ۸۵۰تن به ۸۵تن رسیده است.  
 
 به‌دنبال این کاهش تولید، بسیاری از کارخانجات ابریشم‌کشی و صنایع پایین‌دستی مربوطه ورشکست شده‌اند و هزاران فرصت شغلی نیز از دست رفته است.  
 
البته این وضعیت تنها در خصوص بازار ابریشم اتفاق نیافتاده و در سالهای اخیر محصولات چینی در کنار صنایع دستی بومی که تولید هر یک حاصل دسترنج چند ماهه استادکاران است، قرار گرفته و بازار صنایع دستی ایران را تحت الشعاع قرار داده است و حتی گردشگران غیر ایرانی نیز ترجیح می‌دهند صنایع دستی چینی ارزان‌تر را از ایران به یادگار ببرند.  
 
در زمینه فرش نیز وضعیت به همین منوال است و تولید کننده گان چینی با تقلید و کپی برداری از فرش ایرانی با قیمتهای ارزان‌تر سعی دارند بازار را از تولیدکنندگان ایرانی بروبایند که در این زمینه به موفقیتهایی نیز دست یافته‌اند تا آنجا که اواخر سال ۸۸، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز طی گزارشی به عرضه گسترده فرش‌های چینی در پاکستان با نام فرش ایرانی اشاره کرد و نوشت: «فرش‌های تقلبی چینی به قیمت نصف تا یک سوم نسخه‌های ایرانی در پاکستان فروخته می‌شوند و بازار پاکستان را تسخیر کرده‌اند.»  
 
در هر حال آنچه مسلم است، افزایش واردات، کاهش تعرفه گمرکی و عدم همخوانی قیمت تضمینی با قیمت تمام‌شده برمبنای نرخ تورم سالانه از مهم‌ترین دلایل افت تولید در این سال‌های اخیر بوده است.  
 
دلایلی که شرایطی سخت برای اقتصادی‌های دولت روحانی رقم زده و کار را برای ان‌ها دشوار کرده است و نکته اینجاست که کالاهای چینی همچنان به کشور وارد می‌شوند و مردم هم به نظر می‌رسد چاره‌ای جز خرید ان‌ها ندارند حتی اگر به بی‌کیفیت بودن ان‌ها اطمینان داشته باشند!  
 
دولت تاکنون عملکرد روشنی در این زمینه نداشته و بیش از هرچیز شاهد سخنرانی های مهیج افرادی چون وزیر صنعت، معدن و تجارت در  نقد عملکرد گذشته بوده ایم. حال آنکه انتظار این است که گام های بلندی در این باره برداشته شود. 

شفاف: