شیوه معاملات سهام ۱۴ شرکت بازار پایه تشریح شد

به گزارش صباایران ؛ رئیس اداره عملیات بازار فرابورس با اشاره به این موضوع که شیوه معاملات ۱۴ شرکت بازار پایه از امروز تغییر می‌کند، یادآور شد: تصمیم اتخاذ شده با توجه به پیام‌هایی که پیش از این نیز توسط ناظر بازار اطلاع‌رسانی شده بود انجام می‌شود.

همچنین این تغییر را نمی‌توان تغییر بازار یا انتقال از بازاری به بازار دیگر دانست بلکه تنها شاهد تغییر در نحوه معاملات سهام این شرکت‌ها هستیم.

به گزارش روابط عمومی فرابورس، بهنام محسنی با بیان اینکه برخلاف آنچه مطرح می‌شود تصمیمی برای تغییر بازار معاملاتی شرکت‌ها نگرفته‌ایم، گفت: بازار این ۱۴ شرکت همچنان همان بازار پایه است و صرفا شاهد تغییر شیوه معاملات سهام آنها از حالت عادی به حالت توافقی خواهیم بود.

وی با اعلام این موضوع که خصوصیات شرکت‌های حاضر در بازار پایه منحصر به این بازارaاست، پیرامون این خصوصیات اظهار کرد: بازار پایه فرابورس به موجب تبصره «ب» ماده ۹۹ قانون پنجم توسعه ایجاد شده و شرکت‌ها در آن پذیرش نشده، بلکه تنها درج می‌شوند.

به گفته وی شرکت‌های درج شده در بازار پایه حداقل شرایط لازم برای پذیرش را دارا نبوده‌اند، ضمن آنکه ناشران حاضر در این بازار الزامات گزارشگری در خصوص ارائه گزارش‌های پیش‌بینی را نداشته و اکثر شرکت‌هایی که در این بازار حضور دارند فاقد ساختارهای مالی شکل یافته هستند یا محدودیت‌های موثری در نقل و انتقال سهام این شرکت‌ها وجود دارد.

محسنی افزود: می‌توان گفت که شفافیت لازم در ساختارها و عملیات شرکتی اکثر شرکت‌های بازار پایه وجود نداشته و حاکمیت شرکتی در آنها مستقر نشده است. البته این موضوع امری نسبی در میان شرکت‌های بازار پایه بوده و شرایط همه شرکت‌های حاضر در این بازار یکسان نیست، همچنین این موضوع شامل تمامی شرکت‌های حاضر در بازار پایه (عادی و توافقی) خواهد بود.

وی درباره تفاوت شرکت‌هایی که در بازار پایه درج می‌شوند با شرکت‌هایی که در بازار اول و دوم فرابورس ایران مورد پذیرش قرار می‌گیرند، توضیح داد: شرکت‌هایی در بازار اول و دوم فرابورس و همچنین بورس تهران پذیرش می‌شوند که دارای حداقل شرایط لازم اعم از حداقل سرمایه مورد نیاز و مدت‌زمان سپری شده از آغاز فعالیت شرکت باشند. این شرکت‌ها همچنین باید سودآور بوده یا دارای چشم‌انداز سودآوری مناسبی باشند.

به گفته محسنی درخواست این شرکت‌ها به هیات پذیرش سازمان بورس اعلام می‌شود و بعد از پذیرش، سهام شرکت مورد عرضه اولیه قرار گرفته و به میزان ۵ تا ۱۰ درصد سهام به عموم عرضه می‌شود، ضمن آنکه شرکت ملزم خواهد بود تا در دوره‌های زمانی مشخص اطلاعات مالی و پیش‌بینی سود هر سهم خود را به صورت شفاف به عموم ارائه دهد.

وی افزود: مطابق با ماده ۴۵ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، هر ناشری که مجوز انتشار اوراق بهادار خود را از «سازمان بورس» دریافت کرده، مکلف است علاوه‌بر ارائه صورت‌های مالی سالانة حسابرسی‌شده، صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای، گزارش هیات‌مدیره به مجامع و اظهارنظر حسابرس و همچنین اطلاعاتی را که اثر با اهمیتی بر قیمت اوراق بهادار و تصمیم سرمایه‌گذاران دارد به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه کند.

اعتبار هیچ شرکتی مخدوش نشده است

رئیس اداره عملیات بازار فرابورس در ادامه با بیان اینکه در بازار پایه توافقی شرکت‌های معتبری حضور دارند و حتی معاملات سهام فرابورس ایران، بورس تهران، بورس کالا، بورس انرژی و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیز در بازار پایه توافقی در حال انجام است، خاطر نشان ساخت: اینکه برخی از صاحبان سهام این ۱۴ شرکت و سهامداران آنها بیان می‌دارند که بازار پایه عادی از توافقی معتبرتر است، کاملا مخدوش است چرا که اگر این‌گونه بود نقل و انتقال سهام بورس‌ها در بازار پایه توافقی صورت نمی‌گرفت.

محسنی با اشاره به اینکه از شرکت‌های حاضر در بازار پایه، سهام تعداد ۹۵ شرکت با تنوع ۲۷ صنعت مختلف به صورت توافقی در حال معامله است افزود: از جمله این شرکت‌ها می‌توان به بورس‌های کشور، بانک سامان، بانک شهر، شرکت سرمایه‌گذاری پارس آریان و شرکت کیسون اشاره کرد؛ ضمن آنکه سهامداران هیچ نوع نگرانی از بابت عدم انجام معاملات سهامشان در بازار پایه توافقی نداشته باشند و بدانند که معاملات در بازار پایه توافقی چه به صورت خرد و چه به صورت بلوکی و عمده، در هر زمان و با هر میزان اطلاعات منتشر شده امکان‌پذیر است.

وی ضمن توصیه به مدیران و سهامداران این ۱۴ شرکت‌ برای تلاش به‌منظور ارتقای جایگاه شرکت خود از بازار پایه به یکی از بازارهای اصلی، افزود: حضور شرکت‌ها در بازار عادی یا توافقی بر اعتبار آنها تاثیرگذار نیست و تغییر در نحوه مکانیسم معاملات تاثیری در اعتبار یا عدم اعتبار یک شرکت نخواهد داشت؛ آن چیزی که بر اعتبار شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد تلاش متولیان یا سهامداران عمده برای احراز شرایط پذیرش در یکی از بازارهای اصلی فرابورس خواهد بود.

مزایای معامله سهام در بازار پایه توافقی

رئیس اداره عملیات بازار فرابورس در بخش دیگری از سخنان خود با برشمردن مزایای فنی و معاملاتی در خصوص شرکت‌های حاضر در بازار توافقی و با اشاره به رابطه متقابل ریسک و بازده مورد انتظار گفت: هر چقدر بازده مورد انتظار بالاتری مدنظر باشد، ریسک آن نیز بیشتر خواهد بود. در بازار پایه توافقی نیز در کنار اینکه معاملات سهام شرکت‌ها ریسک بیشتری به همراه دارد، انتظار کسب بازدهی ناشی از تجزیه و تحلیل صحیح وضعیت بنیادین شرکت‌ها نیز در بلندمدت بیشتر است، هر چند که با توجه به ریسک‌های موجود در معاملات سهام این شرکت‌ها و تفاوت‌های قابل توجهی که ممکن است فی‌مابین بازده پیش‌بینی شده و بازده واقعی حاصل از سرمایه‌گذاری در سهام این‌گونه شرکت‌ها مشاهده شود، به هیچ عنوان توصیه‌ای به سهامداران غیر حرفه‌ای برای حضور در این بازار نمی‌شود.

محسنی افزود: در معاملات توافقی دامنه مجاز نوسان قیمتی در معاملات سهام اعمال نشده و در زمان‌هایی پس از برگزاری مجمع صاحبان سهام یا ارائه اطلاعات با اهمیت نیز محدودیت حجم مبنا در معاملات سهام این‌گونه شرکت‌ها اعمال نمی‌شود. همچنین در هیچ زمانی نماد شرکت‌ها متوقف نخواهد شد و معاملات سهام شرکت‌های حاضر در بازار پایه‌ توافقی بر اساس اطلاعات منتشره موجود، در هر زمان امکان‌پذیر است.

به گفته وی تنها در زمان برگزاری مجامع صاحبان سهام و تا زمان اعمال نتایج مجمع در سامانه معاملاتی ثبت معاملات در سامانه معاملاتی انجام نخواهد شد. علاوه‌بر این، محدودیت حجمی در هر سفارش (بلوک) نیز در بازار پایه توافقی اعمال نمی‌شود و اینها همه مزیت‌هایی است که در شیوه معاملات توافقی وجود دارد.

وی در ادامه با اعلام اینکه سفارش‌گیری در معاملات توافقی در هر زمان از ۲۴ ساعت شبانه‌ روز انجام‌پذیر است، آن را یکی دیگر از مزایای این نوع معاملات برشمرد و یادآور شد: معاملات عمده در بازار پایه توافقی بر اساس درخواست متقاضی عرضه و تایید کمیته عرضه فرابورس می‌تواند بدون طی تشریفات انجام آگهی عرضه، به‌صورت توافقی به ثبت برسد که این مورد نیز از دیگر مزیت‌های این بازار است.

وی همچنین یادآور شد: تمهیداتی در نظر گرفته شده است تا با ارتقای سیستم ثبت معاملات توافقی، به تایید معاملات توافقی توسط ناظر بازار سرعت بخشیده شده و تایید معاملات در قیمت‌ها و حجم‌های مشخص در کمترین زمان ممکن انجام شود.

به گفته رئیس اداره عملیات بازار فرابورس معاملات بازار پایه توافقی به‌صورت پیوسته از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود، درحالی‌که در بازار پایه عادی از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ معامله‌ای صورت نگرفته و در ساعت ۱۲:۳۰ یک حراج تک قیمتی انجام می‌شود

چرا این اقدام زودتر انجام نگرفت؟

محسنی در پاسخ به این سوال که چرا تغییر شیوه معامله این ۱۴ نماد زودتر صورت نگرفت؟ با بیان اینکه هر زمان این اقدام انجام می‌شد عده‌ای نسبت به آن واکنش نشان می‌دادند و معترض می‌شدند، افزود: فرآیند بررسی معاملات سهام شرکت‌ها و رصد کردن تخلفاتی از قبیل دستکاری قیمت یا القای ظاهری گمراه‌کننده در معاملات سهام شرکت‌ها به ‌صورت مداوم از سوی نظارت بازار در حال انجام است اما نتیجه‌گیری قطعی و احراز تخلفاتی از قبیل دستکاری قیمت فرآیندی است که به زمان احتیاج دارد.

وی همچنین مرتبط دانستن ریزش شاخص بورس و فرابورس و افزایش بی‌اعتمادی به بازار سرمایه را با این تصمیم نادرست دانست و در پاسخ به این موضوع که کاهش قیمت این نمادها ناشی از تغییر نحوه انجام معاملات آنها است یا خیر؟ یادآور شد: قیمت‌های مورد معامله سهام شرکت‌ها بر اساس عرضه و تقاضای بازار صورت می‌پذیرد که این امر ناشی از شرایط بنیادین شرکت‌ها، جو عمومی حاکم بر بازار سرمایه و شرایط کلان اقتصادی است. در این میان بورس‌ها موظفند تا با بررسی نحوه انجام معاملات سهام شرکت‌ها، تخلفات را شناسایی و متخلفان را به مراجع ذی‌صلاح رسیدگی ارجاع دهند.

به گفته رئیس اداره عملیات بازار فرابورس اولین ایراد به این تحلیل آن است که شرکت‌های بازار پایه اصلا در محاسبه شاخص فرابورس لحاظ نمی‌شوند و تنها نوسانات سهام شرکت‌های بازار اول و دوم فرابورس در تغییرات شاخص اثر گذارند، بنابراین به هیچ عنوان مکانیسم معاملات سهام شرکت‌هایی که در شاخص تاثیری ندارند بر تغییرات آن نیز اثری نخواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه مسوولان بورس‌ها و سازمان همواره بر انجام تحلیل وضعیت شرکت‌ها از سوی سهامداران تاکید داشته‌اند، افزود: سهامداران باید وضعیت بنیادین شرکت‌ها را تحلیل کنند و پس از شناسایی ریسک‌های مربوط به صنعت و شرکت مورد نظر، تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفته شود.

محسنی افزود: از ابتدا نیز شرکت‌های حاضر در بازار پایه، در یک بازار پر ریسک حضور داشتند و آن دسته از افراد که یک بازار

پر ریسک را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، کسانی هستند که باید از ریسک‌های مترتب بر تصمیمی که گرفته‌اند، آگاه باشند. وی بار دیگر به توصیه مداوم مدیران فرابورس نسبت به ریسک‌های بالای موجود در معاملات سهام در بازار پایه اشاره و تاکید کرد: ما از ابتدا بارها اعلام کرده‌ایم که بازار پایه بازار پر ریسکی است و دستورالعمل‌هایی که برای این بازار نوشته شده نیز کاملا این موضوع را مشخص می‌کند، بنابراین هیچ سهامداری نمی‌تواند مدعی شود که به‌واسطه این تصمیم متضرر شده است؛ چرا که مشخص می‌شود بدون آگاهی و با نادیده گرفتن این توصیه‌ها در بازار پایه مبادرت به خرید و فروش سهام کرده است.

تمامی درخواست‌های پذیرش در کمترین زمان ممکن بررسی می‌شود

وی در پاسخ به این سوال که چه تمهیداتی برای ارتقای شرکت‌ها از بازار پایه به بازارهای اصلی فرابورس در نظر گرفته شده است، گفت: به‌منظور تسریع در رسیدگی به درخواست شرکت‌هایی که درخواست رسمی خود را مبنی بر پذیرش در بازارهای اول یا دوم فرابورس ارائه کرده‌اند، کمیته‌ای فرعی در هیات پذیرش فرابورس ایران ایجاد شده و تمامی درخواست‌های پذیرش در کمترین زمان ممکن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

محسنی در پایان یادآور شد: علاوه‌بر این ۱۴ شرکت، سایر شرکت‌های اخراجی یا شرکت‌هایی که نتوانند شرایط پذیرش در بازارهای اصلی فرابورس ایران را اخذ نمایند یا شرایط مورد نیاز برای یک شرکت پذیرش شده در بازارهای بورس و فرابورس را حفظ کنند، بنابر تصمیم هیات پذیرش به بازار توافقی منتقل می‌شوند و این پایش شرکت‌ها به صورت مستمر در آینده نیز انجام خواهد شد.

رشد ۱۸۶ درصدی ارزش معاملات فرابورس

در پایان معاملات فرابورس ایران در آخرین هفته بهمن‌ماه ۹۲، جابه‌جایی ۷۰۸ میلیون اوراق بهادار به ارزش ۶۷۹۹ میلیارد ریال به ثبت رسید و ارزش معاملات فرابورس نسبت به هفته گذشته ۱۸۶ درصد افزایش یافت.در هفته منتهی به ۳۰ بهمن، ۷۰۸ میلیون ورقه به ارزش ۶۷۹۹ میلیارد ریال طی ۱۱۲ هزار دفعه در فرابورس ایران معامله شد که نسبت به هفته قبل از آن به ترتیب در حجم، ارزش و دفعات معامله افزایش ۸۶، ۱۸۶ و ۱۹ درصدی را نشان می‌دهد.بر این اساس ارزش معاملات فرابورس از ابتدای سال تا ۳۰ بهمن ماه ۲۶۰ هزار و ۱۲۶ میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۱۴۵ درصدی مواجه شده است. همچنین حجم معاملات نیز از ابتدای سال تا آخرین روز بهمن ۳۳ میلیارد و ۸۴۴ میلیون برگه بوده که این متغیر هم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۴ درصد افزایش یافته است.خلاصه عملکرد تفکیکی بازارهای فرابورس در هفته پایانی بهمن نشان می‌دهد که در بازار اول ۱۳۶ میلیون برگه سهم و حق‌تقدم به ارزش ۵۲۹ میلیارد ریال مبادله و در بازار دوم ۱۱۰ میلیون سهم و حق‌تقدم به ارزش ۷۸۷ میلیارد ریال جا به جا شد.همچنین در بازار سوم طی روزهای ۲۶ تا ۳۰ بهمن، ۲ میلیون ورقه به ارزش ۲ میلیارد ریال و در بازار ابزارهای نوین مالی نیز ۱۰ میلیون ورقه به ارزش ۴۸۱۴ میلیارد ریال داد و ستد شد. در بازار پایه هم ۴۵۰ میلیون سهم به ارزش ۶۶۸ میلیارد ریال در آخرین هفته بهمن مبادله شد. همچنین در هفته‌ای که گذشت تعداد یک میلیون و ۷۵۰ هزار سهم معادل ۳۵ درصد از سهام شرکت مدیریت طراحی و احداث صنایع تکاپو به قیمت هر سهم هزار ریال و به ارزش ۱/۷ میلیارد ریال که در تاریخ ۱۶ بهمن عرضه شده بود، پس از احراز شرایط معامله قطعی شد. افزون بر این در آخرین روز از بهمن ماه شرکت سرمایه‌گذاری ارس صبا به استناد تبصره «ب» ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و موافقت کمیته عرضه فرابورس ایران در فهرست نرخ‌های بازار پایه درج شد.سرمایه‌گذاری ارس صبا در گروه واسطه‌گری مالی و پولی قرار دارد و سهام آن در بازار پایه به‌صورت توافقی مبادله خواهد شد.