علت و انواع بی اختیاری ادرار و درمان فیزیوتراپی آن

امروزه یکی از بیماری های شایع سیستم ادراری-تناسلی، بی اختیاری ادرار می باشد. با توجه به تحقیقات انجام شده این مشکل ممکن است در هر سنی و هر جنسیتی دیده شود. این مشکل بیشتر در افراد مسن و سن بالا دیده می شود. بی اختیاری ادرار، دارای علت های مختلف و زیادی می باشد که در ادامه متن همگی آن ها را بیان خواهیم کرد. بسیاری از افراد از بیان این مشکل احساس شرمندگی می کنند و به همین دلیل به مراکز درمانی و بیمارستان مراجعه نمی کنند. شدت این بیماری متغیر می باشد و گاهی اوقات آنقدر شدید می باشد که افراد را از انجام دادن فعالیت های روزمره خود باز می دارد. یکی از راه های موثر درمان آن، درمان فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار می باشد. جهت آشنایی با فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار ما را همراهی کنید.

بی اختیاری ادرار چیست؟

منظور از بی اختیاری ادرار عدم کنترل مثانه و خروج غیر ارادی ادرار می باشد. این مشکل در هر دو جنسیت و در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است فرد در بعضی شرایط خاص و استرس زا به این مشکل دچار شود و بعد از مدتی رفع شود. همچنین گاهی اوقات ممکن است فرد به صورت دائم به این بیماری مبتلا شود که به آن بی اختیاری ادرار مزمن می گویند. بسیاری از افراد فکر می کنند که افزایش سن تنها علت آن می باشد. افزایش سن فقط یکی از علت های شایع آن می باشد و علل های دیگری نیز برای آن وجود دارد که در ادامه متن آن ها را بیان خواهیم کرد. این افراد ممکن است به صورت مداوم به دفع ادرار نیاز پیدا کنند. گاهی اوقات حتی این افراد در هنگام عطسه یا سرفه دچار ریزش ادرار می شوند. جهت آشنایی با درمان فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار ما را همراهی کنید.

علت های بی اختیاری ادرار

قبل از گفتن علت های بی اختیاری ادرار به این نکته دقت کنید که بی اختیاری ادرار یک بیماری نیست بلکه یک نشانه و علامت می باشد که می تواند ناشی از بیماری های مختلف یا سبک زندگی باشد. علل آن به دو دسته علت های موقتی و دائمی تقسیم می شوند. علت های موقتی بعد از مدت زمان کوتاهی رفع می شوند، در حالی که علت های دائمی باعث بی اختیاری مزمن ادرار می شوند و افراد را بسیار اذیت می کند. علت های موقتی آن عبارت اند از: مصرف کافئین، مصرف الکل، مصرف نوشابه های گازدار، یبوست، مصرف بعضی از دارو های آرامبخش، عفونت سیستم ادراری، مصرف مایعات زیاد، مصرف شیرین کننده های مصنوعی، مصرف زیاد ویتامین ث، مصرف غذاهای اسیدی، مصرف شکلات، مصرف دارو های شل کننده عضلانی و... .

گاهی اوقات این بیماری به صورت مزمن اتفاق می افتد که شایعترین علل آن عبارت اند از: وجود تومور در سیستم ادراری، یائسگی، حاملگی، سرطان پروستات، زایمان، بیماری اعصاب و روان( سکته مغزی، پارکینسون، ام اس، آسیب نخاعی و... )، بالا رفتن سن، انسداد مجرای ادرار، هیسترکتومی، سنگ مثانه، بزرگ شدن پروستات و... . عوامل خطر بی اختیاری ادرار عبارت اند از: افزایش سن، مصرف سیگار و نوشیدنی های الکلی، افزایش وزن، سابقه خانوادگی، وجود بیماری های اعصاب و روان، جنسیت زن در بی اختیاری های استرسی و جنسیت مرد در بی اختیاری های ناشی از اختلال پروستات و... .

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار دارای انواع مختلف و زیادی می باشد که در ادامه متن همگی آن ها را بیان خواهیم کرد.

بی اختیاری سرریز شونده: در این نوع از بی اختیاری، مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود و فرد به صورت مداوم احساس نیاز به دفع ادرار پیدا می کند. این مشکل ممکن است در اثر انسداد و یا ضایعات عصبی رخ دهد و فرد در حال چکه کردن ادرار می باشد.

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری استرسی یا فشاری: یکی دیگر از انواع بی اختیاری ادرار، بی اختیاری فشاری یا استرسی می باشد. معمولا این نوع بی اختیاری به علت ضعف دریچه های مثانه می باشد. فشار داخل شکم در اثر عوامل مختلفی از جمله پریدن، عطسه، سرفه، خندیدن، بلند شدن و... افزایش می یابد. این فشار ها موجب باز شدن اسفنکتر خارجی و دفع ادرار می شوند. اسفنکتر های مثانه ممکن است در اثر عوامل مختلفی از جمله جراحی لگن، تغییرات هورمونی، تصادفات، سرطان پروستات، یائسگی و... دچار ضعف شوند.

بی اختیاری رفلکسی: در این نوع از بی اختیاری ادرار، افراد به دلیل ضایعات عصبی و نخاعی متوجه پر شدن مثانه خود نمی شوند. این افراد هیچگونه نیازی را برای دفع ادرار احساس نمی کنند و ادرار به صورت ناخودآگاه در این افراد تخلیه می شود. در این نوع بی اختیاری مثانه دچار انقباض می شود و افراد به صورت رفلکسی ادرار را رفع می کنند.

بی اختیاری فوریتی: یکی دیگر از انواع بی اختیاری ادرار، بی اختیاری فوریتی می باشد. در این افراد به صورت ناگهانی نیاز به دفع ادرار پیدا می شود و هنوز مثانه آن ها به طور کامل پر نشده است. در این نوع بی اختیاری فرد ناگهانی نیاز فوری به دفع ادرار پیدا می کند.

 

موثرترین راه درمان آن

یکی از سوالات رایج کاربران عزیز، راه های درمان بی اختیاری ادرار می باشد. راه های مختلفی برای درمان آن وجود دارد که در ادامه متن آن ها را بیان می کنیم. یکی از راه های درمان آن، مصرف دارو می باشد که پزشک متخصص با توجه به علائم فرد و شدت بیماری دارو تجویز می کند. یکی دیگر از بهترین راه های درمان آن، فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار می باشد که بسیار موثر و مفید می باشد. اگر بی اختیاری ادرار با این روش ها درمان نشود، حتما باید جراحی انجام شود. جهت آشنایی با درمان فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار ما را همراهی کنید.

فیزیوتراپی

همانطور که گفتیم یکی از کاربرد های رایج فیزیوتراپی، جهت درمان بی اختیاری ادرار می باشد. فیزیوتراپی در درمان بی اختیاری ادرار فوریتی، درد عضلات کف لگن، بی اختیاری ادرار تحت فشار، بی اختیاری مدفوع، علائم پرولاپس و... می تواند بسیار موثر باشد و مدت زمان درمان را خیلی کوتاه می کند. قبل از شروع فیزیوتراپی، باید وضعیت سلامتی کاملا بررسی شود و یک شرح حال کامل از فرد گرفته شود. به این منظور قبل از هر کاری در مورد سبک زندگی، تغذیه، بارداری و زایمان، ورزش، سوابق جراحی و درمانی، نحوه کنترل مثانه و... از بیمار سوال پرسیده می شود. سپس پزشک متخصص باید معاینه فیزیکی بیمار را شروع کند. در این قسمت پزشک به بررسی عضلات شکم و کمر می پردازد. بعد از انجام این کارها، باید پزشک به بیمار توضیحات لازم را ارائه دهد و سپس فیزیوتراپی را شروع کند.

روش های درمانی فیزیوتراپی

در فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار از ورزش ها و حرکات مختلفی برای تقویت عضلات کف لگن استفاده می شود که در صورت استفاده مداوم از آن ها، موجب رفع انواع بی اختیاری ادرار و درمان آن ها می شود. همچنین علاوه بر تمرینات ورزشی، از روش درمانی تحریک الکتریکی استفاده می شود. ( در این روش برای تقویت عضلات لگن از الکتریسیته ساکن استفاده می شود. ) معمولا زمانی از این روش استفاده می شود که تمرینات حرکتی تاثیر گذار نباشند. علاوه بر موارد ذکر شده، از روش های دیگری همچون بیوفیدبک و آموزش های حرکت مناسب روده استفاده می شود.

بیوفیدبک

همانطور که گفتیم یکی از روش های درمانی فیزیوتراپی، بیوفیدبک بی اختیاری ادرار می باشد. در واقع بیوفیدبک کامپیوتری می باشد که موجب افزایش آگاهی شما درباره عضلات کف لگن می شود. در این روش یک سری الکترود را روی بدن قرار می دهند و وضعیت عضلات کف لگن هنگام سفت شدن روی صفحه نمایش نشان داده می شود. در واقع بیوفیدبک به افراد کمک می کند تا تاثیر سفت شدن عضلات را درک نمایند و با استفاده از آن متوجه خواهید شد که چه زمانی عضلات را به درستی منقبض کرده اید. با استفاده از بیوفیدبک اطلاعات افراد در رابطه با نحوه عملکرد عضلات بالا می رود و بدین صورت به درمان بی اختیاری ادرار کمک می کند.

برنامه فیزیوتراپی موثر

همانطور که در بالا ذکر شد در فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار، تمرکز اصلی بر روی تقویت عضلات کف لگن می باشد. در واقع تقویت این عضلات موجب بهبود عملکرد مثانه می شود. جز اصلی فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار، تمرین های کگل می باشد. ممکن است بعضی از افراد این حرکات را به اشتباه انجام دهند. متخصص فیزیوتراپی باید نحوه انجام صحیح این حرکات را به بیماران آموزش دهد. همچنین در صورتی که این عضلات به شدت دچار ضعف شده باشند، باید از تحریکات الکتریکی برای تقویت آن ها استفاده شود.  تحقیقات نشان داده است که فیزیوتراپی می تواند بسیار مفید باشد و از هر 10 بیمار، 8 نفر آن ها را درمان می کند.

یک برنامه فیزیوتراپی موثر شامل موارد زیر باشد: آموزش عملکرد عضلات کف لگن، تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن، استفاده از بیوفیدبک، تمرینات ورزشی جهت رفع ضعف عضلات کمر و ران ها، استفاده از تحریکات الکتریکی و... . اگر در مورد فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار سوالی دارید، می توانید با فیزیوتراپیست های ما تماس بگیرید تا به بهترین شیوه شما را راهنمایی کنند.