ایتالیا یکی از کشورهای اروپایی است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، دارای روابط دو جانبه نسبتاً ویژه ای با ایران بوده و از آسیب پذیری به مراتب کمتری از نوسانات مقطعی میان ایران و اتحادیه اروپا برخوردار بوده است ایران و
ایتالیا از جمله کشورهایی هستند که از یک قدمت تمدنی کهن برخوردار هستند و
به نظر میرسد که این مسأله خود در قالب یک نیروی کششی مثبت در مناسبات دو
کشور جلوه گر میباشد و سفر اخیر رئیس جمهوری اسلامی ایران همراه هیاتی از
فعالان سیاسی اقتصادی نیز در این راستا قابل ارزیابی است. مدیر عامل بانک
پاسارگاد با اشاره به سفر هیئت عالیرتبه اقتصادی و سیاسی ایران به ریاست
رئیس جمهور به دو کشور ایتالیا و فرانسه در روزهای گذشته افزود: در این سفر
که هیئتی از روسای بخشهای خصوصی و بانکهای ایرانی همراه رئیس کل بانک
مرکزی بودند در مذاکره با شرکتهای بزرگ ایتالیایی و از جمله بخشهای بیمه و
بانک آن کشور مذاکرات خوب و سازنده ای میان طرفین برگزار شد و از جمله
بانکهای ایتالیایی توافق کردند که بانک پاسارگاد را به عنوان بانک همکار
خود در ایران انتخاب کنند. وی همچنین با اشاره به لغو تحریمهای مالی ایران و
از جمله تحریم بی سابقه بانک مرکزی و قطع شبکه سوئیفت 9 بانک ایرانی گفت:
سفر هیاتی 90 نفره از بخش خصوصی به فرانسه و ایتالیا با رئیس جمهور ،
تجربهای موفق برای بخش خصوصی بود. مجید قاسمی افزود: خوشبختانه در سفر
اخیر رئیس جمهور و بخشخصوصی به ایتالیا و فرانسه که اولین تجربه در این
سطح پس از سالها بود توانستیم به موفقیتهایی نائل شویم و از جمله بانک
مرکزی ایران حساب بانکی خود را در ایتالیا افتتاح کرد و در فرانسه نیز
مذاکراتی در خصوص ارتباطات مجدد بانکهای دو کشور صورت گرفت و همچنین با
بیمههای ساچه ایتالیا و کوفاس فرانسه هم تفاهم نامههای همکاری به امضا
رسید.
وی با اشاره به استقبال خوب و سطح بالای ایتالیا و فرانسه از هیئت ایرانی
گفت: بزرگترین شرکتهای ایتالیا و فرانسه در این سفر سعی در معرفی
فعالیتهای خود به ما داشتند .
قاسمی با اشاره به اینکه هم اکنون در انتظار دستور العمل بانک مرکزی برای
ارتباط با کشورهای ایتالیا و فرانسه هستیم افزود: بحث روابط بانکی
کلیدیترین موضوعی بود که در این سفر مطرح شد و البته برقراری مجدد ارتباط
قطع شده نیاز به طی مراحل خاصی دارد چراکه مقررات پولی دنیا تغییر کرده و
باید مدارکی که آنها از ما طلب می کنند بتوانیم ارائه دهیم.
امروز و به مدد به ثمر نشستن گفتگو های هسته ای ، حصول برجام و اجرائی
شدن آن، شکوفاترین شرایط سیاسی- بینالمللی بعد از انقلاب اسلامی در ایران
آغاز میشود. زیرا علاوه بر اینکه قطعنامههای تحریمی شورای امنیت شامل
تحریمهای سیاسی و اقتصادی برطرف شده است، تقریبا اکثر کشورهای شاخص در
نظام بین الملل جایگاه جدیدی برای ایران در نظر گرفته اند. در این میان،
گرم شدن مجدد روابط ایران و ایتالیا در نگاه اول از محدوده خود اتحادیه
اروپا قابل اهمیت و بررسی است. زیرا ایتالیا میتواند از این پس راه ایران
را برای تعاملات با کشورهای اروپایی دیگر هموار کند. به لحاظ اقتصادی نیز
ایتالیا اگرچه تکنولوژی اول و دوم را ندارد ولی بعد از آمریکا، آلمان و
فرانسه در جایگاه بعدی قرار دارد. بنابراین برخی تکنولوژیهای مورد نیاز
کشور را میتوان از طریق ایتالیا تامین کرد. از یک بعد دیگرآغاز این روابط
با کشورهایی نظیر ایتالیا و فرانسه این فرصت را به ایران می دهد تا به
اصطلاح همه تخم مرغ هایش را در سبد روسیه یا چین قرار ندهد. همکاری های
آموزشی، علمی و اقتصادی با ایتالیا ضمن تقویت روابط فی مابین زمینه ورود
تکنولوژی از طریق ایتالیا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا را تسهیل می کند.
از طرفی دیگر، در بخش سیاسی حمایت و نگاه مثبت مسئول ایتالیایی اتحادیه
اروپا خانم موگرینی می تواند نقش حمایتی خوبی در این زمینه محسوب شود.
آنچه اهمیت ایتالیا را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دوچندان میسازد
موقعیت راهبردی این کشور به عنوان یکی از دروازه های ورود به اروپا و
استقبال هر دو کشور از گسترش روابط بین دو ملت است. در این زمینه می توان
به عنوان شاهدی به مطلب روزنامه ایتالیایی اشاره کرد؛ روزنامه ایتالیایی
«ایل سوله» در تحلیلی در این زمینه مینویسد: «روابط فرهنگی میان دو کشور
بسیار زیاد است. هیچ یک از سفرای ایتالیا در ایران، تهران را بدون احساس
بغض در گلو ترک نکردند و ایران همیشه در قلبهایشان جای خواهد داشت».
در مجموع ، تحولات رخداده در حوزه های روابط دوجانبه از حوزه همکاریهای
اقتصادی، علمی، فناوری، صنعتی، کشاورزی، فرهنگی و محیط زیست تا مناسبات
سیاسی و رایزنیهای منطقه ای طی دو سال اخیر و سفر تاریخی رئیس جمهوری
اسلامی ایران در رأس یک هیأت عالیرتبه سیاسی و اقتصادی به «رم» شکوفایی
مجدد روابط را نوید میدهد. این سفر با توجه به عزم و اراده مقامهای دو
کشور، نویدبخش دور تازه ای از روابط ایتالیا و در حوزه ای وسیعتر اروپاست.
بیانیه مشترک و نقشه راه همکاریهای تهران – رم
همکاریهای سیاسی
1- طرفین با یکدیگر رایزنیهای بیشتر و سیستماتیکی را با توجه به
تفاهمنامهای که بین 2 وزارت خارجه در روز 23 اکتبر 2001 در تهران به
امضاء رسید، برقرار خواهند کرد.
2- با توجه به چالشهای مشترکی که هر دو کشور با آنها متوجه هستند، طرفین
به منظور داشتن گفتگوهای سیاسی دوجانبه، تبادل هیأتها و هر گونه همکاری
هدفمند در یک چارچوب تثبیت شده، برنامهریزی خواهند کرد، تا در نتیجه فهم
مشترک و ارزیابیهای مشترک و مواضع منطقهای و بینالمللی داشته باشند. در
این زمینه توجهات ویژهای معطوف خواهد شد به:
حمایت از فرآیندهای سیاسی و دیالوگ بین گروههای سوری که سازمان ملل
از آنها حمایت میکند، در جهت رسیدن به راهحلی صلحآمیز برای پایان منازعه
در این کشور.
ادامه مبارزه با داعش و گروههای تروریستی وابسته به آن و در عین حال
حمایت از دولت عراق و تلاشهای آن برای پیشبرد زمامداری و آشتی ملی.
کمک به دولت وحدت ملی افغانستان در بازگرداندن شرایط صلح و ثبات در سراسر آن کشور.
درخواست از تمام گروههای لبنانی و احزابی سیاسی تا اینکه به توافق جامع سیاسی به منظور رفع بن بست فعلی که در آنجا ایجاد شده.
کمک به حل بحران در لیبی از طریق اجرای سریع توافق سیاسی لیبی و
توانمندسازی دولت جدید وفاق ملی تا در نتیجه از خطر تروریسم و بیثباتی و
گسترش آن در مناطق مدیترانه جلوگیری شود.
حمایت از تلاشها برای پایان دادن به مناقشه در یمن و فراهم نمودن
کمکهای عاجل بشر دوستانه و هموار کردن راه برای دیالوگ بین گروههای یمنی
که سازمان ملل بانی آن شده است.
تشویق تعمیق همکاریهای سنتی بین پارلمانهای دو کشور و همچنین گروههای دوستی
3- طرفین در سازمانهای منطقهای و بینالمللی از نامزدی یکدیگر برای
عضویت و ارتقای ابتکارات مشترک در خصوص مسایل منطقهای و بینالمللی حمایت
خواهند کرد.
4- در راستای اهداف و اصول منشور سازمان ملل و قوانین بینالمللی و با در
نظر داشتن تهدیداتی که بر علیه صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی از جانب
گروههای تروریستی و افراطی انجام میشود، طرفین بر تعهد خود مبنی بر
مقابله با افراطیگری خشونتبار تأکید مینمایند.
5- طرفین از تبادل تجربیات در زمینه حقوقی و حقوق بشر و تشویق فعالیتهای
جدید با هدف افزایش آگاهی نسبت به سیستمهای قضایی در کشور، استقبال
میکنند.
همکاریهای اقتصادی
طرفین مشوق گسترش روابط اقتصادی در تمام زمینههای مورد علاقه خود خواهند بود و روی موارد زیر متمرکز خواهند شد.
1- فعالسازی مجدد کمیته مشترک اقتصادی از طریق برگزاری جلسات منظم در پایتختهای دو کشور
2- بازگشت به سطح قبلی تجارت و سرمایهگذاری و فعالیت در زمینه گسترش آن
از طریق افزودن به علاقه مشترکی که توسط جوامع تجار دو طرف نشان داده شده
است.
3- تقویت همکاریهای دوجانبه در بخشهای کلیدی و بخصوص در:
انرژی؛ از طریق همکاریهای صنعتی ارتقاء یافته در نتیجه انتقال دانش، سرمایهگذاریهای مشترک و بازاریابی محصولات مبتکرانه
سیاستهای کشاورزی و صنعت کشاورزی، غذایی؛ از طریق انتقال فنآوری،
سرمایهگذاریهای مشترک و توافقات دوجانبه جدید به منظور ارتقای اجرای
منشور میلان و در راستای اصول EXPO2015
حمل و نقل؛ از طریق دسترسی به ظرفیت موجود برای تقویت همکاریها در
زمینه توسعه زیرساختها و با هدف تسهیل جریانهای صادراتی از زمین، دریا و
هوا
محیط زیست؛ از طریق تبادل اطلاعات در زمینه مقابله با آلودگی هوا، خشکسالی و تغییرات اقلیمی
4- تشویق بانکداری دوجانبه و روابط اعتباری. در این زمینه طرفین از
ابتکاراتی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک مرکزی ایتالیا انجام
داده بودند، استقبال کردند و همچنین از ابتکارات دیگر مراکز مالی و
بیمهای مرتبط به ویژه آژانس اعتبارات صادراتی ایتالیا (SACE) و خواستار
گسترش چنین روابطی شدند.
5- حمایت از مذاکرات فعلی با هدف حل مسأله اعتبارات باقیمانده SACE
6- تأسیس یک مکانیزم اجرایی مناسب برای افزایش سرمایهگذاریهای متقابل
براساس توافق 10 مارس 1999 و همچنین توافق عدم اخذ مالیات مضاعف که روز 19
ژانویه 2005 در تهران به امضاء رسید.
7- معرفی پروژههای جدید و زمینههای احتمالی همکاری بین بنگاههای کوچک و
متوسط از طریق تبادل تجربیات موفق در زمینه طراحی و مدیریت پارکهای
فناوری.
8- ارتقای تبادل هیأتهای تجاری و سرمایهگذاری در دو کشور در راستای تقویت جریان مثبت فعلی.