نگین کرمان درخشش خود را باز یافت/«فتح آباد»ویرانه‌ای که باغ شد

این مکان که در گذشته محل تجمع معتادان و اراذل و اوباش بود تا یک سال و نیم قبل مردم منطقه بارها از مشکلات ناشی از این نیمه ویرانه که البته روزگاری بنایی آباد بود گلایه می کردند و خبرگزاری مهر نیز بارها در گزارشهای متعدد نسبت به وضعیت این باغ هشدار داده بود.

با وجود حساسیتهای فراوان رسانه ای برای حفاظت از این باغ تا یک سال و نیم قبل هیچ اقدامی برای بازسازی این بنا انجام نشد تا پس از بازدید استاندار کرمان از باغ فتح آباد و دستور ویژه برای بازسازی بنا برای نخستین بار یک گام اساسی برای مرمت باغ فتح آباد برداشته شد و باغ به کلی مرمت و بازسازی شد و قرار است این باغ امشب ساعت ۲۰ با حضور مردم کرمان یک بار دیگر بازگشایی شود و باغی زیبا و سرشار از طراوات جای ویرانه های باقیمانده از این بنای تاریخی را در اذهان مردم برای همیشه بگیرد.

قدیمیترین عکس از باغ فتح آباد

باغ فتح آباد که به آن باغ بیگلربیگی هم می گویند باغی زیبا و آباد بوده که توسط فضل علی خان بیگلربیگی از حاکمان کرمان ساخته شد و زمان ساخت این باغ نیز به سال ۱۲۵۵ تخمین زده می شود.

عبور آب قنات از وسط این باغ مجلل و وجود عمارتهای چهار فصل و عمارت مرکزی و برج و بارو از این باغ مکانی زیبا و مفرح ساخته بوده است.

از فرش تا عرش

حوضی بزرگ به ابعاد ۶۰ در ۵ متر در سردر این بنا احداث شده بود و درختان دو سمت باغ را فرا گرفته بوده اند که نمای ساختمان دو طبقه مشرف به حوض وسط بنا نمایی زیبا به این باغ می داده است اما رفته رفته به دلیل خشک شدن قنات این باغ خشک می شود و در نهایت یکی از حاکمان ماهان عمارت باغ شاهزاده ماهان را که هم اکنون ثبت جهانی است را با اقتباس از باغ فتح آباد احداث می کند.

اما سرنوشتی تلخ در انتظار باغ فتح آباد بود بطوریکه فضای اطراف باغ به دلیل خشک شدن قنات از بین می رود و زمینهای مشرف بر باغ به زمین کشاورزی به خصوص پسته کاری تبدیل می شود و عمارتهای اصلی بنا به ویرانه ای در حال تخریب تبدیل می شوند.

اما خوشبختانه با تدبیر صورت گرفته و پس از  اجرای عملیات بازسازی باغ فتح آباد به یکی از زیباترین باغهای ایران تبدیل شده است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند و گوشه ای از تاریخ شهر کرمان را به تصویر می کشد.

تخریب باغ فتح آباد - دو سال قبل

این باغ به دستور فضل علی خان بیگلربیگی حاکم کرمان ساخته شده است که به همین دلیل آن را باغ بیگلربیگی نیز می‌گویند.

بنا به اعلام میراث فرهنگی کرمان؛ در گذشته عبور آب فتح‌آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت می‌بخشیده است. زمان احداث این باغ به حدود سال‌های ۱۲۵۵ می‌رسد. مصالح ساختمان‌ها از خشت خام و تزیین آن با گچ و مقابل سر در باغ حوضی به ابعاد ۶۰ در ۵ متر با فواره‌های زیبا طراحی شده بود. علاوه بر سر در که ساختمانی دو طبقه داشته طاق نماهایی نیز در طرفین آن احداث شده بود.

استاندار کرمان در گفتگو با مهر در خصوص مرمت این بنا اظهارداشت: باغ فتح آباد یکی از نمونه های باغهای زیبای ایرانی است که می تواند به یکی از اثرهای بی نظیر تاریخی کرمان و کشور مبدل شود و حتی در فهرست آثار ثبت جهانی نیز قرار گیرد.

علیررضا رزم حسینی افزود: این باغ ۱۸۰ سال قدمت دارد و  برای نخستین بار که از این باغ بازدید کردم لودری در نزدیکی این باغ برای تخریب بخشی از این اثر تاریخی حضور داشت و وقتی از کسی که قصد تخریب بنا را داشت دلیل این کارش پرسیده شد مشخص شد این فرد به این دلیل که گمان می کرده خشتهای این بنا برای زمین کشاورزی مناسب است قصد انتقال خشتها را به باغش داشته است.

مرمت باغ تاریخی - هم اکنون

وی گفت: پس از بازدید از بنا و اقدامات لازم در راستای مطالعه و بررسی این عمارت همکاری لازم با دستگاههای مختلف مرتبط با این بنا از جمله اوقاف انجام شد و همکاری خوبی صورت گرفت و در نهایت بر اساس عکسهای هوایی که از مجموعه گرفته شده بود باز سازی باغ فتح آباد آغاز شد.

استاندار کرمان گفت: عمارتهای مختلف در این مجموعه مطابق با اصالت اولیه بازسازی و احیاء شد و در اطراف این باغ نیز با همکاری جهاد کشاورزی کلکسیونی از گیاهان دارویی کرمان کشت شده است.

در کشور دو یا سه مورد مجموعه کامل از گیاهان دارویی با حداقل ۲۰۰ نوع گیاه وجود دارد اما در محوطه سبز باغ فتح آباد ۴۰۰ گونه گیاه دارویی استان کرمان کشت شده است

رزم حسینی افزود: در کشور دو یا سه مورد مجموعه کامل از گیاهان دارویی با حداقل ۲۰۰ نوع گیاه وجود دارد اما در محوطه سبز باغ فتح آباد ۴۰۰ گونه گیاه دارویی استان کرمان کشت شده که از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است و می توان به بانک گیاهی قابل توجهی در کشور تبدیل شود.

استاندار کرمان اضافه کرد: مجموعه باغ ۱۴ هکتار مساحت دارد و یکی از زیباترین باغهای ایرانی است.

وی افزود: با نظارت کامل کارشناسان تمام عمارتهای این بنا بازسازی شده است و بنایی که رو به ویرانی بود هم اکنون یکی از زیباترین باغهای ایرانی است.

وی گفت: قنات موجود در این بنا به کلی خشک شده است اما با تدابیر لازم و احداث چاه و نصب آب شیرین کن و اجرای کامل طرح همیار آب در این بنا که الگویی در استان کرمان محسوب می شود آبرسانی در این بنا انجام شده است.

رزم حسینی عنوان کرد: با بازسازی این بنا مرکزی به وجود آمده است که به لحاظ تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همچنین به یکی از مراکز تحقیقاتی کشاورزی و تفریحی مردم نیز تبدیل شده است.

استاندار کرمان گفت: این باغ هم اکنون نیز قبل از اینکه افتتاح رسمی شود منجر به رونق روستاهای اطراف شهر کرمان شده است و مردم این مناطق از وجود این باغ بهره می برند.

برای بازسازی این بنا یکصد نفر در یک سال و نیم گذشته مشغول به فعالیت بوده اند و از متخصصان و استاد کاران متبحر در این زمینه استفاده شده است

وی بیان کرد: برای بازسازی این بنا یکصد نفر در یک سال و نیم گذشته مشغول به فعالیت بوده اند و از متخصصان و استاد کاران متبحر در این زمینه استفاده شده است.

وی گفت: با افتتاح این بنا ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم و دو هزار و ۵۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم مشغول به کار خواهند شد.

استاندار کرمان افزود: این باغ زیبا که الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان است از ارزش تاریخی و معماری بالایی برخوردار است و امیدواریم که بتوانیم این باغ تاریخی کرمان را ثبت جهانی کنیم.

رزم حسینی ادامه داد: این بنای تاریخی با پول غیر دولتی اما با مدیریت جهادی و پشتکار برای خلق ثروت در کرمان بازسازی شده است و این باغ خود مهمترین ثروتی است که برای مردم کرمان به ارمغان امده است.

وی با تاکید بر اینکه باغ شاهزاده و باغ فتح آباد از هم جدا نیستند اظهارداشت: باغ فتح آباد می تواند تاثیر قابل توجهی در جذب گردشگر و توسعه صنعت توریسم در استان داشته باشد و این یکی از سیاستهای مهم استانداری کرمان است.

باغ فتح آباد قطب گردشگری کرمان می شود

محمد جهانشاهی معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: امروز شاهد وجود یک نگاه مطلوب به میراث فرهنگی استان کرمان هستیم و نتیجه این نگاه نیز برنامه ریزی در راستای مرمت و بازسازی بناهای در معرض تخریب شهر کرمان است.

وی افزود: باغ فتح آباد که در آستانه ویرانی قرار داشت هم اکنون بازسازی شده است و به عنوان یکی از زیباترین باغهای ایرانی به گردشگران معرفی می شود.

وی نزدیکی این باغ زیبا به شهر کرمان را یکی از مزیتهای فتح آباد دانست و ادامه داد: پیش بینی می کنیم فتح آباد به یکی از قطبهای گردشگری شهر کرمان در آینده نزدیک تبدیل شود.

وی تصریح کرد: باغ فتح آباد یکی از قدیمیترین و زیباترین بناها و باغهای ایرانی در استان کرمان است که از سبک معماری منحصر به فردی بهره می برد و پس از ماهها کار مستمر استاد کاران و کارشناسان میراث فرهنگی اکنون بار دیگر به چرخه زندگی مردم کرمان پس از سالها باز گشته است.

مرمت باغ فتح آباد در کرمان طی سالهای اخیر این امید را در دل مردم کرمان زنده کرده است که شهر تاریخی کرمان به سمت بازیابی جایگاه تاریخی خود در مسیر تبدیل شدن به قطب گردشگری کشور حرکت می کند.

وجود سه اثر ثبت جهانی در کرمان در حالی نشان دهنده جایگاه مهم کرمان در چرخه گردشگری کشور است که باغ فتح آباد و کویر شهداد نیز به عنوان دو کاندید اصلی و البته جدی در این مسیر شناخته می شوند و گمان می رود در آینده نزدیک به لیست بناهای ثبت جهانی ایران افزوده شوند.