اشتغال و پیامدهای معضل بیکاری

 
سیدکریم محمدی فعال فرهنگی و اجتماعی

 یکی از چالش‌های پیش روی هر کشور در اقتصاد، اشتغال است که بدون پرداختن به این موضوع، پیشرفت و آبادانی، مفهوم واقعی ندارد و هر دولتی موظف است تا معضل بیکاری را در کشور متبوع‏اش حل کند. این است که با توجه به مزایای فراوان کشور می‌توان فرصت‌های موجود را بهتر شناخت تا با استفاده از این شناخت مدیریت لازم اشتغال و رفع معضل بیکاری صورت پذیرد. با توجه به اهمیت ویژه‌ای که مدل‌های اقتصاد منطقه‌ای در تجزیه و تحلیل اشتغال و ارائه راه‌حل برای رفع معضل بیکاری دارند، شوربختانه در کشور ما کمتر به این مدل‌ها پرداخته شده است. در این نوشتار برآنیم تا با استفاده از یکی از این مدل‌ها موضوع اشتغال را بررسی کنیم.  نتایج تحقیقات به عمل آمده در فاصله سال‌های 55 تا 79 نشان می‌دهد که کلانشهرها در فعالیت‌های خدماتی دارای رشدی بالاتر از رشد انتظار بوده و فعالیت‌های کشاورزی، صنعت و ساختمان تغییرات ساختاری منفی کرده‌اند که مبین نامطلوب بودن ترکیب فعالیت‌های اخیر است. شایان ذکر است چنانچه اشاره شد توسعه اقتصادی مطلوب بایستی از اهداف سیاستگذاری باشد چرا که رشد اقتصادی در طول زمان باعث افزایش درآمد سرانه می‌گردد. اشتغال از متغیرهای مهم و اجتناب‌ناپذیر سیاست رشد و توسعه است که مستلزم شناخت تغییرات ساختاری اشتغال در سنجش‌های عمده اقتصادی است. نرخ رشد اشتغال به سه جزء تفکیک می‌شود که عبارتند از؛ 1. رشد ناشی از سهم ملی، 2. رشد ناشی از ساختار فعالیت‌ها، 3. رشد ناشی از مزایای رقابت. نگارنده این نوشتار که مطالعات انجام شده در زمینه اشتغال را از سال 79 به بعد پیگیری کرده، به این نتیجه رسیده است که زمینه مطلوبی در زمینه اشتغال جوانان به خصوص قشر تحصیل کرده علیرغم وجود قوانین و آیین‌نامه‌ها و برنامه‌های توسعه عملا به دست نیامده است واکثریت قریب به اتفاق خانواده‏هایی که دارای فرزندان تحصیل کرده دانشگاهی هستند، از بیکاری و نبود شغل ثابت فرزندانشان رنج می‌برند و هیچ امنیت شغلی را برای آنان احساس نمی‌کنند. این روند موجبات یاس و ناامیدی جوانان و خانواده‌هایشان را فراهم کرده است و مسائل دیگر اجتماعی از جمله ازدواج جوانان را با چالش مواجه کرده است و انگیزه بزرگ کاهش ازدواج جوانان را مسئله عدم امنیت شغلی و عدم وجود مشاغل ثابت باعث شده است. با عنایت به اینکه کشورها به لحاظ داشتن فرصت‌های اقتصادی قابل توجه و امکان جذب سرمایه داخلی و خارجی در زمینه‌های تولید و گردشگری و توریسم از امتیاز ویژه‌ای برخوردارند و مسئولان و دست‌اندرکاران اقتصادی بایستی در تجزیه و تحلیل موضوع مهم و اساسی و بنیادی اشتغال و ارائه راهکارهای راهبردی و عملی ایجاد اشتغال جوانان تجدیدنظر کنند که مسئله اشتغال در آینده پس از تحریم به تدریج حل و فصل گردد تا جوانان ما بیش از این به لحاظ بیکاری در دام خانمان برافکن اعتیاد و فساد و آسیب‌های اجتماعی نیفتند و با عزت و غیرت و آبروداری  با نیل به شرایط اشتغال مطلوب در جهت رشد و توسعه ایران بکوشند و اعتیاد و فساد و سایر آسیب‌های اجتماعی را ریشه‌کن کنند و دولت‌ها با تکیه بر این سرمایه‌های فکری و انسانی در راه اعتلای کشور و توسعه آن اهتمام بیشتر ورزند.
 حافظ اسرار الهی کس نمی‏داند خموش
 از که می‌پرسی که دور روزگاران را چه شد