چارتار، دنگ شو را نمی پسندد

 

هفته نامه تماشاگران امروز - وحید لشکری: موسیقی تلفیقی، به مفهومی که ما در ایران می شناسیم و نه مفهوم جهانی اش، از اواسط دهه هفتاد به جمع انتخاب های مخاطبان این هنر راه پیدا کرد. البته در سال های قبل از دهه هفتاد هم فعالیت های جسته و گریخته ای در این حوزه انجام می شد اما به شکل متمرکز و حرفه ای نبود.

در سال های منتهی به دهه هشتاد، فعالیت های موزیسین ها در این شاخه رنگ و بوی جدی تر به خود گرفت و وارد فاز آلبوم و کنسرت شدند. «اوهام»، «آویژه» و «رومی» از جمله گروه های بودند که توانستند در آن سال ها مخاطبانی را به سمت خود جذب کنند. تقریبا از نیمه دهه هشتاد، گروه های جدید و جوانی در موسیقی تلفیقی عرض اندام کردند و آثارشان بیشتر شنیده شد. در این مطلب مقایسه ای کوتاه بر فعالیت های دو گروه پرطرفدار تلفیقی یعنی «دنگ شو» و «چارتار» خواهیم داشت. گروه هایی که هرکدام از آنها در آغاز فعالیت خود توانستند، موجی را به راه بیندازند و با نظرات گوناگونی هم مواجه شوند.


شروع به کار

ایده تشکیل یک گروه موسیقی با نگاه تازه به ترانه های ایرانی و موسیقی  مردمی آنقدر برای فرزندان «علیرضا شجاع نوری»، بازیگر باسابقه سینما و تئاتر، جدی شد که آنها را کم کم از حرفه پدر دور کرد. مطالعات و ایده پردازی های آنها در سال 85 کامل تر شد و آنها گروه «دنگ شو» را به ثبت رساندند. آنها برای اولین بار در سال 86 و به میزبانی فرهنگ سرای ارسباران روی صحنه رفتند و کنسرت شان با استقبال ویژه ای از سوی مخاطبان، منتقدان و اهالی رسانه ها مواجه شد.

دنگ شو در ادامه کنسرت های پژوهشی را هم برگزار کرد که با حضور جمع کوچکی از مخاطبان بود. اعضای گروه «چارتار» هم در اواخر دهه هشتاد گردهم آمدند. آنها در ابتدا چند تک قطعه تولید و منتشر کردند که حتی با آن تک قطعات، صدای شان از رادیو هم پخش شد. اما در ادامه تک قطعه، «باران تویی» باعث شد که ناگهان نام آنها سر زبانها بیفتد. قطعه ای که خیلی ها از آن با عنوان یک اتفاق نام می بردند. که به شهرت بیشتر چارتار کمک زیادی کرد.

اولین آلبوم

اعضای گروه دنگ شو همچنان روند اجراهای کوچک خود را دنبال می کردند و با پشتوانه تجربیات یک ساله شان از این کنسرت ها به سراغ ضبط آلبوم رفتند. آنها تا سال 87، قطعات خود را به مخاطبان ارائه و به نوعی توانستند علایق و نظرات آنها را ارزیابی کنند که همین موضوع زمینه ساز تولید آلبوم «شیراز چل ساله» شد.


این آلبوم در سال 89 به صورت غیررسمی و در خارج از ایران منتشر شد. اما در مقابل گروه چارتار بدون تجربه ای اجرای زنده و بر مبنای چند تک قطعه ای که داشتند، به سراغ تولید اولین آلبوم رسمی خود رفتند. آنها با توجه به میزان استقبال از قطعه «باران تویی»، همین نام را برای آلبوم خود انتخاب و در بهمن 92 روانه بازار کردند.

کنسرت های داخلی

هیچکس باور نداشت که بلیت های 4 سانس کنسرت این گروه در سالن «اریکه ایرانیان» ظرف مدت چند ساعت به اتمام برسد. اولین کنسرت چارتار با استقبال خوبی مواجه شد اما منتقدانی هم داشت. انتقاد اول نسبت به اجرای زنده آنها به سازبندی مربوط می شد. شاید اصلی ترین دلیل استفاده چارتار فقط از سه ساز درامز، گیتار بیس و کیبورد با یکی لپ تاپ در کنسرت این باشد که اجرای زنده آثار به نسخه آلبوم نزدیک شود. با وجود این تفاسیر، چارتار خوب می فروخت.

تقریبا در هر فصل 10 سانس کنسرت در تهران برگزار می کردند که بلیت هایشان هم در مدت کوتاهی به اتمام می رسید. از لحاظ جذب مخاطب هم به روایت رکورددار و به روایتی دیگر هم یکی از برترین گروه ها در این زمینه هستند. اما دنگ شو روند متفاوتی داشت. آنها روی صحنه از سازهای متنوع بهره می بردند.

کنسرت در خارج از کشور

گروه چارتار تاکنون در خارج از ایران کنسرتی نداشته و معلوم نیست آنها چنین تصمیمی داشته. اما دنگ شو در سال 88 به خارج از کشور سفر کرد و حتی در آن زمان این شایعه به شدت قوت گرفت که آنها بری همیشه از ایران رفته اند. نتیجه سفر رضا شایا و طاها پارسا و گروه آنها هم این بود که آلبوم های «شیراز چل ساله باشند» و «دلتنگ شو» را در خارج منتشر کردند. هرچند به اعتقاد خودشان این دو آلبوم مغایرتی با موازین ارشاد نداشت اما در اخذ مجوز ناکام ماند.


برادران شجاع نوری، ابتدا سفر کوتاهی به تایلند داشتند و در ادامه به آمریکا رفتند. همین مساله باعث شد تا در چند کشور دنیا اجراهایی داشته باشند و اولین گروه تلفیقی لقب بگیرند که تور کنسرت برگزار کرده است. رضا شایا در مورد میزان استقبال از آثار دنگ شو در خارج از ایران می گوید: «بدون اغراق می توانم بگویم در موزیک نسل جدید، دنگ شو بیشتر مخاطب خارج از ا یران را جذب کرده است.» آنها در مدت اقامت در آمریکا با «ش.س» که یکی از خوانندگان زن لس آنجلسی است در مقام آهنگساز همکاری کردند. البته دنگ شو پس از بازگشت به ایران و در آبان 93 موفق شد اولین آلبوم رسمی خود به نام «اتاق گوشواره» را منتشر کند.

پاپ تلفیقی؟ مساله این است!

خیلی ها می  گویند که دلیل استقبال از چارتار این است که آثار آنها بیشتر به سمت پاپ گرایش دارد. تنظیم هایی الکترونیک و بعضا ترنس که روی آنها اشعار نو، که توسط «احسان حائری» سروده می شود، با آواز ایرانی خوانده می شود. اما آنها در قامت یک گروه تلفیقی معرفی شده اند و شاید جالب باشد بدانید که با ذکر همین نکته یعنی تلفیقی بودن می توانند سالن برج میلاد را رزرو کنند.

زیرا این سالن از مدت ها قبل به روز خوانندگان پاپ بسته است. اعضای دنگ شو هم خودشان قبول ندارند که تلفیقی هستند زیرا می گویند این کلمه معانی متفاوتی دارد. رضا شایا در این زمینه اعتقاد دارد: «هرچه جلوتر رفتیم اسم تلفیقی را به من دادند، من لقب موسیقی تلفیقی را دوست ندارم. اصلا خودم نمی دانم که تلفیقی چیست؟! به نظرم عرصه هنر دنیا به سمت بی مکتبی می رود، انقلاب فضای مجازی باعث شده نتوانیم برای هنر ژانر خاصی در نظر بگیریم.»

می دانم که من پیروز می شوم

دنگ شو هم پس از حدود هفت سال بازگشت متفاوتی داشت و باید دید که در سال 94 چه روندی را دنبال خواهندکرد. اما رضا شایا درباره ادامه فعالیت های دنگ شو می گوید: «اینکه مثلا «چارتار» در آن مقیاس موفق می شود برای من خوشحال کننده است.

زیرا گوش مردم به سمت موسیقی های جدی تر سوق پیدا کرده و این باعث می شود که من هم راحت تر کار کنم. در این صورت من خودم را به سمت آنها نمی کشانم و خیالم راحت است که مردم هم به سمت ما می آیند. رقابت را بیشتر دوست دارم و خیلی صلح دوستم اما در این زمینه با طاها کمی اختلاف داریم. از رقابت نمی ترسم چون می دانم که من پیروز می شوم.»


مسیر ما متفاوت است

پیش بینی در مورد موسیقی ایران امری دشوار است اما احسان حائری درباره روند فعالیت های چارتار اعتقاد دارد: «هر چقدر ما بیشتر جلو برویم بیشتر درک خواهد کرد که مسیر ما متفاوت است. شاید در ابتدا چون در هر گروه یک خواننده سنتی می خواند و ساز سنتی نیست بگویید که تلفیقی و دنگ شو و پالت و چارتار.

ولی این طور نیست و چارتار در راه خودش اولین است و شروع کننده یک راه است. این را بدون هیچ گونه به اصطلاح کل کلی می گویم که ما نه موسیقی دنگ شو را می پسندیم و نه تلفیق می دانیم و نه شاید موسیقی خوبی بدانیم.» از سوی دیگر هنوز موج چارتار فروکش نکرده و همه چیز به آلبوم دوم آنها وابسته است. آلبوم مرگ و زندگی که سرنوشت این گروه جوان را مشخص می کند.