چالش بی‌شرمانه «لخت کردن»؛ حراج بی‌آبرویی به خاطر یک مشت «لایک»

 

تحریریه پارسینه: شبکه‌های اجتماعی همواره یکی از موضوعات جدال برانگیز میان موافقان و مخالفان بوده اند و جدال بر سر «سبک زندگی» یکی از مهمترین آن‌ها بوده است.

از آنجا که بسیاری از این شبکه‌ها محصولات غربی هستند، کشور‌های غیرغربی به دلایل مختلفی، به ویژه الزامات فرهنگی و مسائل امنیتی، تلاش کرده اند تا آن‌ها را محدود کرده یا نسخه‌های جایگزین خود را ارائه کنند. چین، روسیه، ایران و اخیرا ترکیه از مهم‌ترین کشور‌هایی هستند که از طریق فیلتر کردن، ایجاد شبکه‌های موازی یا الزام شرکت‌های خارجی به رعایت قوانین و مقررات داخلی در این مسیر گام گذاشته اند. از طرف دیگر، دست کم در ایالات متحده دونالد ترامپ هم دعوا بر سر نرم افزار‌های چینی «وی چت» و «تیک تاک» نشان داد که حساسیت‌های امنیتی موضوعی جدی برای تمام دولت‌های شرقی و غربی است.

این محیط در حال رشد و جذاب در کنار تمام خوبی‌ها و بدی هایش در سال‌های اخیر شاهد گسترش پدیده ای به نام «چالش» بوده است. چالش‌ها را می توان به نوعی ادامه بازی‌های دوران وبلاگ نویسی و رواج فیسبوک دانست که به موضوعاتی، چون معرفی کتاب و فیلم و مانند این‌ها مربوط می‌شدند. این بازی‌ها معمولا در قالب یک نوشته منتشر می‌شدند و سپس با دعوت از نفرات دیگر، ادامه پیدا می‌کردند.

چالش‌ها، اما گاهی با دعوت شدن از طرف دیگران و گاهی به صورت خودانگیخته دنبال می‌شوند و تقریبا همگی محتوای ویدیویی دارند. یکی از نخستین چالش‌هایی که جهانی شد «چالش سطل یخ» بود که برای افزایش آگاهی درباره «بیماری‌ای ال اس» به راه افتاد و تنها «انجمن ای ال اس» آمریکا ۲۲۰ میلیون دلار کمک جمع آوری کرد.

در ماه‌های گذشته هم چالش دیگری که به نظر می‌رسد از ترکیه شروع شده بود برای توجه به خشونت خانگی علیه زنان فراگیر شد. در «چالش عکس سیاه و سفید» که تقریبا به زنان محدود بود، راویان از رنجی که از سمت همسر، پدر، برادر یا دیگر نزدیکانشان متحمل شده بودند، گفتند و با دعوت از دیگران موجی بزرگ را ایجاد کردند.

چالش‌ها اگرچه گاهی داری جنبه مثبت بوده اند، اما متاسفانه چالش‌های بی محتوا و گاه زننده، بسیار بیشتر رواج داشته اند و در این میان، نوجوانان و کودکان بیشتر در معرض خطر بوده اند. یکی از این چالش‌ها که به تازگی و به ویژه در اینستاگرام مطرح شده، چالش شرم آور «لخت کردن دیگران» است.

این چالش گاه در خیابان و روی افراد غریبه ایجاد شده، اما بیشتر در محیط خانوادگی و در برخی موارد در یک جمع خانوادگی دنبال می‌شود که در آن فردی که معمولا یک نوجوان است، شلوار را از پای شخص دیگر پایین می‌کشد.

این چالش بی شرمانه زمانی تاسف‌بارتر می‌شود که نوجوانان ناآگاه و آموزش ندیده تنها برای آنکه بیشتر میان دوستان خود و دیگر کاربران دیده شوند، آن را روی پدر، مادر، پدربزرگ و مادربزرگ‌های خود اجرا می‌کنند.

 

روشن نیست که این فاجعه دقیقا از کجا کلید خورده است، اما هستند به اصطلاح سلبریتی‌های بی مایه‌ای که به واسطه خالی کردن باد شکم معروف شده و حالا کارشان شده است دعوت از دنبال کنندگان‌شان برای ساختن چالش‌های غیراخلاقی و مستهجن تا منبع درآمدی باشد برای این فرد بی هنر.

گذشته از آنچه دور از چشم خانواده‌ها و زیر پوست شبکه‌های اجتماعی جریان دارد، نباید از یاد برد چیزی که برخی از خانواده‌ها را به مرز فروپاشی اخلاقی رسانده و ناگهان این گونه ظهور و بروز می‌کند، کم‌کاری والدین و نهاد‌های مسئول در زمینه آموزش و تربیت کودکان و نوجوانان است.

پدر‌ها و مادر‌های بسیاری از یک طرف هنوز نمی‌دانند چگونه با فرزند نوجوان خود تعامل کرده و به دنیای ناشناخته او نزدیک شوند و از طرف دیگر در مواجهه با تحولات سریع فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی عملا چندین گام عقب‌تر از آن‌ها هستند و به توصیه‌های کانال‌های تلگرامی‌ای دل خوش کرده اند که اطلاعات غلط‌شان بیشتر از درست است و به جای آگاهی بخشی به والدین آن‌ها را دچار هراس و فاصله بیشتر با فرزندانشان می‌کنند.

کوتاهی نهاد‌های آموزشی و تربیتی و سازمان‌های مسئول در زمینه حمایت از نهاد خانواده هم عامل دیگری در این زمینه است که برای مقابله با چالش‌هایی که روز به روز رنگ تازه تری به خود می‌گیرند، به روش‌های سنتی بسنده کرده و عملا بودجه‌ای را حیف و میل می‌کنند.