داغ شدن دوباره مسئله فلسطین با سریال‌های جنجالی سعودی

 

 با فرا رسیدن ماه رمضان، سریال‌های تلویزیونی به برنامه‌ای محبوب در میان کشور‌های اسلامی بدل می‌شوند. این امر امسال با توجه به اعمال قرنطینه در کشور‌های مختلف و تمایل مردم به ماندن در خانه هایشان جدی‌تر هم شده است. در عربستان سعودی نیز همچون دیگر کشور‌های اسلامی سریال‌های ماه رمضان با استقبال گسترده مخاطبان مواجه شده اند، اما دو سریال به خاطر دفاع از مواضع اسرائیل موجب شده اند تا بحث در میان جوامع عربی بار دیگر بالا بگیرد.

یکی از این سریال‌ها «ام هارون» نام دارد که در یک کشور عربی نامشخص در سال ۱۹۴۸ میلادی می‌گذرد که طی آن رژیم اسرائیل اعلام موجودیت کرد و با کشور‌های عربی وارد جنگ شد. در آن سریال به همزیستی مسالمت آمیز یهودیان و مسلمانان پرداخته می‌شود و حتی رابطه‌ای عاشقانه میان یک زن یهودی و مرد مسلمان وجود دارد. رابطه دو گروه، اما پس از اعلام موجودیت اسرائیل و مهاجرت برخی از یهودیان منطقه به سرزمین‌های اشغالی فلسطینی و همچنین همراهی مسلمانان با فلسطینی‌های فراری یا رانده شده، رو به وخامت می‌گذارد.

به نوشته «آسوشیتدپرس»، سریال دیگری که عصبانیت بسیاری را برانگیخته است «خروجی ۷» نام دارد. ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی جهان عرب به طور گسترده پخش شده گفتگوی میان دو نفر از شخصیت‌های اصلی سریال را نشان می‌دهد که یکی از مسئله فلسطین دفاع می‌کند در حالی که دیگری به او می‌گوید از این که در اسرائیل تجارت کند خوشحال می‌شود. او همچنین فلسطینی‌ها را متهم می‌کند که نسبت به حمایت سعودی‌ها ناسپاسی می‌کنند و اگر بتوانند به عربستان حمله می‌کنند.

این سریال‌ها موجب شده اند تا درخواست برای تحریم عمومی شبکه «ام بی سی» افزایش پیدا کند. «اتحادیه تولیدکنندگان تلویزیونی عرب» که در قاهره مستقر است، این «نمایش‌های کم ارزش» را ابزاری برای «شستشوی مغزی» مردم عرب خوانده است.

سازندگان «ام هارون»، اما پافشاری می‌کنند که دستورکاری سیاسی نداشته اند. علی شمس، سرپرست نویسندگان، به آسوشیتدپرس گفت: «من می‌خواستم این داستان را بنویسم برای ارسال این پیام که جوامع ما نسبت به امروز بیشتر اهل مدارا بودند و باید به همان ارزش‌ها برگردیم.»

او گفت: «ما بین یهودیان و اسرائیل تفاوت قائل هستیم. اسرائیل فلسطین را اشغال کرده است و نسبت به مردم فلسطین بی رحم است.»

تهیه کننده سریال هم گفته است که این برنامه با همکاری «ام بی سی» و همچنین شرکت‌های فیلم سازی اماراتی و کویتی ساخته شده و دخالت دولتی وجود نداشته است. او ادامه داد: «کار ما هیچ ربطی به سیاست یا عادی سازی [رابطه با اسرائیل]ندارد. مسئله فلسطین، مسئله ما است.»

رسانه‌های عربی طی ده‌های متمادی یهودیان و اسرائیل را یکی به تصویر می‌کشیدند و اغلب اظهاراتی یهودستیزانه داشتند، اما در سال‌های اخیر رویکرد آن‌ها تغییر پیدا کرده است.

سریال‌های مذکور موجب شده اند تا بار دیگر تنش‌ها میان فلسطینی‌ها و منتقدانشان در منطقه خلیج فارس بالا بگیرد. منتقدان فلسطینی‌ها هنوز نتوانسته اند حمایت یاسر عرفات از تجاوز صدام حسین به کویت در سال ۱۹۹۰ را فراموش کنند.

این تنش  در شبکه‌های اجتماعی داغ شده است و در روز‌های گذشته موج هشتگ‌های «فلسطین مسئله من نیست» و «فلسطین مسئله من است» جان گرفته اند. سعودی‌ها فلسطینی‌ها را به نمک نشناسی متهم می‌کنند و فلسطینی‌ها می‌گویند منتقدان عرب، آن‌ها را فروخته اند. عربستان سعودی و دیگر کشور‌های حاشیه خلیج فارس از طرح صلح دولت ترامپ موسوم به «معامله قرن» استقبال کرده اند.

علی رغم کشمکش‌های مجازی، محمد اشتیه، نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین، هفته گذشته گفت که این بحث‌ها بیانگر موضع رسمی هیچ یک از طرف‌ها نیست. او گفت: «عربستان سعودی همواره در کنار ما ایستاده است و همیشه از ما در محیط بین المللی حمایت کرده است.»

شاهزاده ترکی فیصل، رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی و از شاهزادگان بلندپایه، هم فشار برای عادی سازی روابط با اسرائیل را رد کرد.

او گفت: «تن‌ها تبلیغ کنندگان ایده عادی سازی، اسرائیل، سازمان فلسطینی چپ گرا، و دیگر جنبش‌هایی هستند که دشمن پادشاهی [سعودی]هستند.»

انتقاد از سریال‌های سعودی در حالی صورت می‌گیرد که در سال ۲۰۱۵ هم یک سریال مصری پخش شد که تصویری مثبت از جامعه یهودی قاهره در سال‌های قبل از ۱۹۴۸ ارائه می‌کرد و داستانی عاشقانه میان یک زن یهودی و یک افسر مصری را روایت می‌کرد. این سریال به شدت از سوی اخوان المسلمین مورد سرزنش قرار گرفت. امسال، اما بر خلاف گذشته پخش سریال دیگری که نابودی اسرائیل را پیش بینی می‌کند در مصر بحث برانگیز شده است.

در سوریه هم از زمان بروز جنگ داخلی سریال‌هایی ساخته شده است که تصویری مثبت از یهودیان و مسیحیان ارائه می‌کند و هرگونه فرقه گرایی را نتیجه دخالت‌های غرب و اسرائیل می‌خواند.