نسخه چاپی
پیش از این دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس، در یادداشتی برای «دیلی تلگراف» با متهم کردن ایران به داشتن «آمال مخفی» هستهای و تبدیل کردن برجام به یک «پوسته خالی»، نوشته بود: «سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلستان، آلمان و فرانسه) به صراحت اعلام کردهاند که اکنون در حال بررسی کلید زدن ساز و کار حل اختلاف [در برجام] هستند. هدف ما حفظ دیپلماسی و زنده نگه داشتن توافق هستهای است، نه از بین بردن آن. نهایتا، اگر عدم پایبندی ایران اصلاح نشود، کلید زدن ساز و کار حل اختلاف، میتواند به ارجاع موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد منجر شود.»
روز یکشنبه «آنگلا مرکل»، صدر اعظم آلمان، «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه و «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس در بیانیهای خواستار پایبندی کامل ایران به توافق هستهای شدند.
در این بیانیه که توسط دفتر رئیس جمهور فرانسه منتشر شده، آمده است: «ما
از ایران میخواهیم تا تمامی اقدامات ناسازگار با توافق را بازگردانده و
به پایبندی کامل (به برجام) بازگردد.»
در ادامه این بیانیه آمده
است: «ما از ایران میخواهیم تا از اقدام خشونتآمیز یا اشاعه خودداری کرده
و آماده تعامل با ایران درباره این دستورالعمل بوده تا ثبات در منطقه حفظ
شود.»
سازوکار حل اختلاف پیش بینی شده در برجام اینگونه است که اگر یکی از طرفهای برجام به این جمعبندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، میتواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. این کمیسیون، در چارچوب برجام و برای نظارت بر اجرای این توافق تاسیس شده است. اگر ظرف ۳۵ روز، شکایت آنگونه که شاکی میخواهد حل نشود، شاکی میتواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد و به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دهد که موضوع حل نشده، متضمن عدم اجرای چشمگیر است. پس از آن، شورای امنیت ۳۰ روز وقت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریمها یا بازگرداندن آنها قطعنامه صادر کند.
اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این خصوص قطعنامه صادر کند، تمام تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به طور اتوماتیک بازمیگردند. به این سازوکار، سازوکار ماشه (Snapback) یا بازگشت سریع تحریمها هم میگویند. نکته مهم این سازوکار این است که بازگشت تحریمها، قابل وتو نیست.