آتش سوزی در دومین ساختمان القانیان

مهدی حجت  ضمن شرح حادثه آتش سوزی ساختمان وابسته به وزارت نیرو با بیان این مطلب افزود:  اولین خبر خوشی که می توانیم به مردم بدهیم این است که نیروهای اتش نشانی بعد از ۱۸ ساعت تلاش خستگی ناپذیر توانستند به طبقه منفی ۴ ساختمان  وابسته به وزارت نیرو ورود پیدا کنند و در این طبقه عملیات کنترل آتش و خنک سازی محیط را با هدف کاهش خسارات ناشی از گرمای زیاد به اسکلت فلزی این مجموعه انجام دهند.

وی  با بیان اینکه ورود اتش نشانان به این طبقه به معنای این است که درجه حرارت طبقه محل وقوع حادثه به اندازه ای است که آتش تحت کنترل آتش نشانان قرار گرفته است، ادامه داد: اسناد مربوط به ساختمان حادثه دیده نشان می دهد که این ساختمان یکی از ساختمان های مربوط به القانیان بوده که عمر آن به ۵۰ سال می رسد. همچنین سیستم سازه آن فلزه ای بوده و از سقف های وافق بتونی در آن استفاده شده است.

معاون شهردار تهران با تشریح وقوع حادثه از ساعت ۱۰ صبح روز دوشنبه بیان کرد:  صبح روز دوشنبه کارکنان این مجموعه با فعال شدن سیستم آلارم اطفای حریق واقع در این ساختمان مواجه می شوند که فعالیت این سیستم باعث قطع برق کل ساختمان شده است.

وی با بیان اینکه مسئولان این شرکت دوباره اقدام به راه اندازی سیستم برق کل ساختمان می کنند، یادآور شد:  این اقدام باعث می شود تا کپسولی که برای  اطفای حریق در این مجموعه وجود داشته منفجر شود. البته با سوختن گازی که  از این کپسول به بیرون  می امده باعث شده تا در لحظات اولیه آتش قدری کمتر شود.

 حجت با اشاره به گزارش های ابتدایی وقوع این حادثه  تاکید کرد: اما آتش متراکم در طبقه منفی۴ که مرکز اسناد این مجموعه در وسعت ۴۰۰ متر مربعی به صورت متراکم نگهداری می شده، نفوذ کرده و آتش دوباره شعله ور شود.

وی با بیان اینکه مرکز نگهداری اسناد شرکت برق حرارتی در پارکینگ این ساختمان  در طبقه منفی ۴ به صورت کاملا متراکم نگهداری می شده است، گفت: آتش در مرحله اول کنترل می شود و نیروهای آتش نشانی که در دقایق اولیه اعلام حریق در این ساختمان در محل حاضر شدند، توانستند تا قدری آتش را محار کنند اما بعدازظهر دیروز دوباره اعلام  شد که آتشی که در لایه های انباشه کاغذ که در این مخزن نگهداری می شده، دوباره شعله ور شده است.

به گفته معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران؛ شعله ور شدن آتشی که  در لایه های کاغذهای انباشته شده در این مخزن اسناد دوباره حرارت در طبقه منفی ۴ بیشتر شده و دود و آتش سوزی در این مجموعه بیشتر می شود.  

وی با بیان اینکه از ساعت ۶ بعدازظهر درجه حرارت بالا می رود، گفت: در ۱۲ شب که بنده به عنوان شهردار شب در محل حادثه حاضر شدم، از سوی ماموران آتش نشانی اعلام شد که درجه حرارت در طبقه منفی ۴ به ۴۵۰ درجه  رسیده است که در این شرایط امکان ورود نیروهای آتش نشان در طبقه مذکور به هیچچ عنوان وجود نداشت.

 مهدی حجت افزود: همانطور که می دانید در ساختمان های اسکلت فلزی اگر حرارت به ۴۰۰ درجه و بالاتر از ان برسد، میزان استقامت سازه کمتر می شود به همین دلیل برای اینکه میزان درجه حرارت این طبقه و آتش درون ان توسط نیروهای اتش نشانی کنترل شود، چند منفذ در کف طبقه سوم و سقف طبقه چهارم ایجاد شد که از دورن این منافذ ایجاد شده آب و کف فوم برای خنک کردن آتش وارد طبقه منفی ۴ می شد.

وی با اشاره به اینکه آتش نشانان اقدام به ایجاد ۱۰ منفذ در سقف طبقه اتش گرفته کردند، بیان کرد: اما به دلیل متراکم بودن اسناد در این طبقه و با توجه به استفاده از سیستم فالینگ واقع در این طبقه که به صورت ریلی  و متحرک بوده است اما آتشی که در این طبقه وجود داشته دیگر از کنترل تقلیق درجه حرارت خارج  شده بود

معاون شهردار تهران با بیان اینکه خنک سازی طبقه منفی ۴ تا ساعت ۳ بامداد نیز ادامه داشت، یادآور شد:  در واقع هر نیم ساعت یک بار آتش نشانان که امکان ورود به طبقه مذکور را  نداشتند از این منافذ سقف میزان درجه حرارت واقع در طبقه ۴ را بررسی کردند.

وی تاکید کرد: به تدریج متوجه شدیم که این اقدام باعث تقلیق درجه حرارت طبقه آتش گرفته از ۴۵۰ درجه به ۳۵۰ درجه شد.   اما نکته مهمی که پیش آمد، این بود که در ستون دوم از سمت خیابان یک نشست قابل رویت ایجاد شد. همچنبن این مساله باعث ایجاد قوسی بالای ستون  شد و دیوارها ترک های بزرگی برداشتند.

 حجت با بیان اینکه این اتفاق کاملا نشان می داد که از نظر فنی این ستون نشست کرده است، گفت: با توجه به اینکه سقف بتونی بود و  از سوی دیگر  آتش نشانان نیز برای محار حریق اقدام به سوراخ کردن سقف طبقه مذکور کرده بودند، آرماتورهای درون سقف در معرض  حرارت قرار داشت و این باعث شده بود که مقداری سقف طیقه سوم نشست کند.

وی با بیان اینکه ترک های بزرگ روی دیوار این نگرانی را بیشتر می کرد که احتمال تخریب ساختمان وجود دارد، افزود:   با توجه به  اینکه ضلع جنوبی خیابان که ضلع مقابل ستون نشست پیدا کرده بود، احساس کردیم که اگر ساختمان  نشست کند ساختمان های  مجاور محل حادثه در این ضلع در خطر است. به همین دلیل اقدام به تخلیه ساکنان ۴ ساختمان مجاور محل حادثه کردیم.

معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران ادامه داد: در ضلع جنوب غربی ساختمان ۴ ساختمان مسکونی و خوابگاه دانشجویی دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی قرار داشت. در این سخامتن در شرایط عادی ۳۰۰ دانشجو اقامت دارند اما به دلیل اینکه بین ترم دانشگاهی بود، ۱۳۰ دانشجو در ساختمان مذکور قرار داشتند

وی با اشاره به اینکه طبیعتا ساعت ۳ بامداد بیدار کردن این تعداد دانشجو و خارج کردن آنها از داخل ساختمان کار بسیار مشکلی بود، بیان کرد:  همچنین در سه ساختمان واقع در کنار ضلع شرقی این خوابگاه  نیز چند خانوار ساکن بودند که بیشتر آنها را افراد مسن تشکیل می داند و حتی یک معلول نیز در یکی از این ساختمان ها ساکن بود که با حضور معاون دادستان کشور و استاندار تهران  و رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای شهر و رئیس ستاد مدیریت بحران شهر تهران جلسه ای تشکیل شد و تصمیم به خروج این خانواده ها از ساختمان های مجاور محل حادثه گرفته شد.

حجت در بخش دیگری از صحبت های خود یاداور شد: افرادی که با رضایت خود می خواستند به منزل اقوام خود مراجعه کنند، ساماندهی این افراد انجام شد و ۸ نفر از ساکنان ساختمان های مجاور نیز در هتل کوثر که در مجاورت ساختمان آتش گرفته قرار داشت، اسکان داده شدند.

وی با اشاره به وضعیت هتل کوثر نیز تاکید کرد: با توجه به اینکه هتل کوثر در کنار ساختمان وزارت نیرو قرار داشت برای حفظ جان مسافران داخلی و خارجی این هتل تمام مسافرانی که در اتاق های ضلغ غربی هتل قرار داشتند در اتاق های ضلع شرقی هتل اسکان داده شدند تا حادثه ای برای این افراد ایجاد نشود.

 معاون شهردار تهران با بیان اینکه تا ساعت ۶ صبح طبق اخرین اطلاعات ترک های دیوار ضلع غربی ساختمان بیشتر نشد، گفت:  همچنین درجه حرارت ساختمان نیز با قدامات نیروهای اتش نشانی کنترل شده بود. ساعت ۲.۵بعدازظهر نیز اطلاع داند که آتش نشانان توانستند وارد طبقه منفی ۴ شده تا کنترل آتش  و حرارت را بهتر انجام دهند.

به گفته وی؛ لازم به توضیح است که ساعت ۱۰ صبح با شکسته شدن شیشه  پنجره های واقع در بالای ستون غربی ساختمان این احتمال وجود داشت که احتمال ریزش ساختمان وجود ددارد، با توجه به تجربه تلخ ساختمان پلاسکو دستور داده شد تا آتش نشانان از داخل ساختمان به بیرون آمده و کار خنک کردن طبقه اتش گرفته را از بیرون انجام دهند.

حجت افزود:  امیدوارم که در ساعات آینده ساختمان در کنترل ما باشد و نقطه بحرانی آتش محار شود اگر این اتفاق ببیفتند نشست ساختمان متوقف می شود و آب ۱ و نیم متری که در طبقه -۵ جمع شده باید تخلیه شود تا به پی ساختمان فشار وارد نکند.

وی در ادامه با اشاره به اخطارهایی که شهرداری منطقه به خاطر ناایمن بودن به مسئولان شرکت مذکور و وزارت نیرو داده است، بیان کرد: طبق اسناد موجود تا کنون ۷ بار به این ساختمان از سوی شهرداری منطقه و سازمان آتش نشانی  اخطار داده شده بود اما به دلیل اینکه شهرداری امکان ورود به ساختمان های دولتی و در حال استفاده را جهت بررسی ندارد و باید حکم قضائی در این زمینه وجود داشته باشد، تذکرات لازم که در حیطه وظایف قانونی شهرداری تهران بود به مسئولان شرکت برق حرارتی وزارت نیرو داده شده بود.

معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران ادامه داد: واقعا جای تاسف دارد که مجموعه اسناد یک  شرکت بزرگی در طبقه -۴ که غیر قابل نفوذ است، نگهداری می شده است. ان هم در یک فضای ۴۰۰ متر مربعی در طبقات منفی که معلوم است این شرکت با تبدیل پارکینگ به محل نگهداری اسناد که فضای غیر قابل نفوذی است شرایط ناایمنی را ایجاد کرده است.

وی یاداور شد: این در حالی است که برابر استانداردهای موجود مرکز نگهداری اسناد باید در محلی قرار گرفته باشد که امکان نفوذ به بیرون در مواقع خطر وجود داشته باشد.

 حجت درباره موضوعات اخطارهایی که شهرداری تهران به دلیل ناایمن بودن ساختمان وابسته به وزارت نیرو داده است، تاکید کرد: بنده از شب گذشته در گیر مساله این ساختمان شده ام و اطلاع دقیقی در موزد موضوعات اخطار داده شده از سوی شهرداری تهران نیستم اما اعتقاد دارم که یکی از اخطارها به خاطر قرار گرفتن مخزن اسناد شرکت در طبقه منفی ۴ و تبدیل پارکینگ به محل نگهداری اسناد بوده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا قفسه های ریلی فلزی ضد حریق بوده است یا خیر نیز توضیح داد: آنطور که مسئولان وزارت نیرو اعلام کرده اند در مخزن اسناد این شرکت از قفسه های ریلی ضد حریق استفاده شده است که طبیعتا استقامت آن از قفسه های چوبی بیشتر بوده است اما وقتی کاغذهایی را به صورت نامرتب بیرون این قفسه ها قرار داده اند، در افزایش آتش سوزی تاثیرگذار بوده است، قاعدتا وقتی درجه حرارت ناشی از اتش سوزی از یک دمایی بالاتر می رود، این قفسه ها نیز مقاومت خود را در مقابل آتش از دست می دهند.

معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در پاسخ به این سوال  مبنی بر اینکه بعد از اطفاء حریق آیا احتمال ریزش این ساختمان وجود دارد، یا خیر، گفت: احتمال ریزش این ساختمان بعد از اطفای کامل حریق در ان بسیار کم است. اگر قرار بود که این ساختمان تخریب شود در ۲۴ ساعت گذشته باید این اتفاق می افتاد.

وی افزود: اما به این موضوع تاکید می کنم که ساختمان مذکور، ساختمانی ایمن برای استفاده کردن مجدد نیست. با توجه به اینکه یکی از ستون های این ساختمان نشست کرده است، در نتیجه میزان ایمنی این ساختمان نیاز به بازنگری دقیق دارد.

حجت با بیان اینکه عمر ساختمان حادثه دیده ۵۰ سال است، ادامه داد: این ساختمان براساس استانداردهای ساخت و ساز در نیم قرن گذشته ساخته شده است. اسکلت آن به این صورت است که از سه ستون با تیرآهن ۲۰ تشکیل شده که با ورق های یک سانتی متری فلزی پوشید شده است. همچنین سقف های وافقی که روی ای نستون ها ایجاد شده استو مساله دیگر این است که دهانه فاصله ستون ها از یکدیگر در این ساختمان ۷.۵ متر است که دهانه نسبتا بزرگ به نسبت ساختمان های معمولی که فاصله ستون ها از هم تنها ۴.۵ متر است، دارد. بنابر این سقفی که این فاصله ستون قرار گرفته بعد از این حادثه تحمل کمی دارد. اگر چه سقف های بتونی به خوبی در مقابل این حجم از آتش مقاومت کرده و مانع از تخریب ساختمان شده است. باز به این مساله تاکید می کنم که این ساختمان برای استفاده مجدد نیاز به بازنگری از نظر اسکلت دارد اما در مجموع این مجموعه بعد از اطفای حریق ساختمان های مجاور را از نظر تخریب تهدید نمی کند.

 وی درباره امکان دسترسی ماموران آتش نشانی به نقشه اولیه این ساختمان برای نفوذ به داخل بیان کرد: این مجموعه نقشه ساختمانی ساده ای دارد. در واقع این ساختمان از یک شبکه ستون تشکیل شده که یک رمپ دورتا دور ساختمان می پیچد و به پایین می رود.

معاون شهردار تهران درباره اقدامات ایمنی بعد از اطفای حریق یادآور شد: موضوعات ایمنی ای که مربوط به بعد از اطفای کامل حریق است مانند نظارت بر کیفیت ساختمان برعهده سازمان نظام مهندسی است. البته از شب گذشته یکی از مسئولان سازمان نظام مهندسی در محل حادثه حضور داشت. اما مساله مهم این است که براساس استاندردها باید استحکام بخشی این ساختمان را سازمان نظام مهندسی تعیین کند.

به گفته وی؛ شهرداری تهران بر اساس شرح وظایفی که دارد تنها در بخش نحوی ایمن سازی و استحکام بخشی این ساختمان نظارت و ورود خواهد کرد که این کار به درستی از سوی وزارت نیرو انجام و رفع خطر به طور کامل انجام شده باشد.